ماركسيزم و اولوسچولوق-اومود ياشام

شنبه 22 بهمن 1390

سون ايكي يوز ايلده دونياني اؤز ائتگي سي آلتينا آلان دوشونسل مكتب لردن بيري ايسه ماركسيزم مكتبي دير. آدليم دوشونور كارل ماركسين يازيلاريندان اوره تيلن بو مكتب اينسانجيل ياشامدا ائتگي لي اولوب ان چوخ دوشونجه ايله اوغراشان چابالاري سؤز قونوسو توتوبدور. ماركسيزم دوشونجه سي نئچه بويوتلو بير مكتب اولاراق ائكونوميكال، اكينيمسل، بوگوشسل بويوتلاري ايچرمكده دير. آنجاق ماركسيزمين بوتون يوروملاريندا ائكونوميكال بويوت تمل آنلاييش نظرده توتولاراق توپلومسال ده ييشيم لر اؤزه لليكله اكينيمسل ده ييشيم لر ائكونومي اوزره يوروملاشديريلير. ماركسين ان آدليم اثري كاپيتال كيتابي دير. ماركس بو كيتابدا بورژوازي نين يئترسيزليك لرينه توخوناراق او گونكو دونيانين ائكونوميسينه ياپقي ياپان دورومدان الشديريده بولونوبدور. ماركس، يازيلاريندا اينسان ياشامي اؤزه لليكله پرولتاريا قاتي نين داها دا ياخشي بير ياشاما يييه لنمه سينه يانلي ايدي. ماركس دوشونجه سي نين كؤكلري سوسياليسم قاوراميندا گيزلي دير. اؤزه لليكله ماركس دوشونجه سي آدليم فيلوسوف هئگئلين دوشونجه سي اوزره تملله نيب دير.

ماركسين يازيلاري نين اخلاقي، توپلومسال و ائكونوميكال تمللري واردير. آنجاق ان چوخ ائكونومي بيليمي ايله اوغراشيردي. قاتلار ساواشي ماركسين تمل قورامي ني اولوشدورماقدادير. ماركسا گؤره تاريخ قاتلارين ساواشيندان باشقا بير شي دييل. ماركس هئگئلدن ائتگي له نه رك بوتون اولايلاري تئز-آنتي تئز قاورامي ايله قوراملاشديرير. ماركسين نظرينه گؤره، اينسانجيل ياشام بير ائوريم سوره جينده اولاراق گله جه يي سئزمك ممكن دور.

ماركسا گؤره توپلوملارين ائوريم سوره جلري بئله دير:

عشيرت ياشامي – كؤله ليك سيستئمي – فئوداليزم – بورژوازي – سوسياليزم – كمونيزم

اينسانجيل ياشامي بؤيوك بيچيمده ائتگي له ين ديگر قاوملاردان ايسه اولوسچولوق قاورامي دير. اولوسچولوق قاورامي ساده بير صورتده اولوس هئموژئنليگينه داياناراق يارانان دؤولت سيستئمي دير. كؤكلري فرانسه دئوريمي و يئنيجيلليگه چاتان قاورام توپلومسال گليشيم سوره جين ان سوموت گؤسترگه سي دير. بير چوخ دوشونوره گؤره مدرنيزمين قاچينيلماز سونوجو اولوس-دؤولت قاورامي دير. اولوسچولوق سؤيلمينه گؤره هر اولوس اؤز اولوسال بيرليگين اولوشدوراراق اولوسال دؤولتين قورماليدير. اولوسال دؤولتين تمل اؤزه لليگي ده سؤمورگه چي ياپي لاردان باغيمسيز اولماق دير. بير چوخ دوشونور اولوس و اولوسچولوغو، يئنيجيلليك سوره جي ايله بيرليكده اله آلماقداديرلار. گئنل اولاراق فرانسه دئوريمي، صنايعلشمه و كاپيتاليزمين بير اورونو اولدوغونو ساوونماقداديرلار. اولوسچولوغون آماجي بير اينساني توپلولوقدان اولوس ياراتماقدير. بو سوره جده كولتورل اورون تمل فاكتور اولاراق ده ير لنديريلمكده دير. اولوسچولوق اينسانلار آراسي يئني بير باغين اوره تيلمه سيندن بحث ائدير. اسكي زامانلار اؤزه لليكله يئنيجيلليك ائوره سيندن اؤنجه توپلوم ايچره توپلومسال بيرليگي يارادان اورون ديني آنلاييش لار اولسايدي بئله يئنيجيلليكدن سونرا اولوس و اولوسچولوق قاوراملاري بو مسئله ني گرچكلشديرمكده دير.

ماركسيزم مكتبي نين گليشيم سوره جينه باخديغيميزدا اولوسچولوق قاورامينا اعتناسيز اولماديغي دوشونجه سينده ييك. ماركسيست دوشونجه سينده اولوسچولوق كاپيتاليزم آنلاييشي ايله ايليشگيده دير. ماركس انترناسيوناليست بير دوشونجه ده اولاراق وطن سئورليك حاقدا بئله بير سؤيلنتي ده بولونور:

"ايشچي نين اولوسو نه فرانسه، نه اينگيليس، نه آلماندير اونون اولوس ايشدير، اؤزگور كؤله ليك دير، اؤزونو ساتماقدير. اونون حكومتي نه فرانسه، نه اينگيليس نه آلماندير، اونون حكومتي سرمايه دير. اونون سولودوغو هاوا، نه فرانسه نه آلمان نه ده اينگيليس دير، اونون سولودوغو هاوا فابريكا هاواسي دير. اونا عائد اولان توپراقلار نه فرانسه نه اينگيليس نه ده آلماندير، او توپراغين بير نئچه متر آلتيندا ياتماقدادير."

آنجاق سوموت گرچك ليك لر بو سؤزون نه قدر يانليش اولدوغونو گؤستردي. دونيادا اوز وئرن بوتون ساواشلار، ايشچي نين ده وطني اولدوغونو گؤستردي. بوتون ساواشلردا وطني قوروماق نامينا دونيا ايشچي لري بير بيرلري اوزه رينه سيلاح چكه رك اؤز اولوسال دؤولت لري قوللوغندا اولدولار. اولوسچولوق اينسان ذاتينا باغلي بير دويغوسال صيفت اولاراق اينسانين يئمك و ايچمك كيمي آيريلماز اؤزه لليك لريندن دير. ماركس اؤز سؤزونون گرچك دونيادا گرچكلشه بيلمه مه سي فرقينده اولاراق كمونيست مانيفستينده پرولتاريانين بورژوازي ايله مجادله سيني اؤنجه اولوسال بير ساواش اولاراق اله آلاراق هر اؤلكه نين پرولتارياسي نين هر شي دن اؤنجه اؤز بورژوازي سي ايله سورونلاري حل ائتمه سي گركديگيني وورغولادي. ماركس اساس اولاراق توپلومداكي ائكونوميك ايليشگي اوزه رينده دورموشدو. بو اوزدن ماركس تاريخي قتلارين مجادله سي اولاراق آلقيلار. ماركسين دوشونجه سينده اوزاق بير آماج اولاراق دؤولتين يوخ اولماسي آماجلانيدير. اولوسچولوق ايسه دؤولت قورماق چاباسي دئمكدير. بو اوزدن ماركسيست دوشونجه سينده اولوسچولوغا يئر قالماماق فيكرينده ييك. آنجاق ماركس نئچه يئرده بو دوشونجه سيندن گئري اوتوروبدور؛ اؤزه لليك له ايرلند اولوسچولوغو اوزره مونتسرات گيبرنانين يازديغي كيمي، ماركس و انگلس ايرلند اولوسال ديره نيش گؤستريلري ني اونايلاياراق ايرلند اولوسچولوغونو اونايلاييبلار. ماركسين اولوسچولوق اؤنونده دورماسي نين آيري نده ني "اؤز" و "اؤزگه ني" تانيملاماق سؤزجوك لر ايله ايليشگي ده دير. ماركسا گؤره ايشچي قاتي كيمليك قازانماق سوره جينده اؤزونو بؤيوك اينسانليق عائله سي نين بير پارچاسي اولاراق تانميلاماق زوروندادير. بو اوزدن اولوسال كيمليگي آشماليدير. ماركسيسم ايله اولوسچولوغون آيري بير آيريلديغي نقطه كئچميشه باخيشدادير. ماركسيست لر كئچميشي اونو آشماق اوچون قبولله نيرلر؛ حالبوكي اولوسچولار كئچميشي بو گونله باغلارين قورماق، اولوسال اؤزه لليك لرين يئني دن ياپيلانديرماق اوچون قبول له نيرلر.

اولوسچولوق اورتاق ديل، توپراق سئورليك، دؤولتچيليك، كولتورل ده يرلر و گله نكه صاحيب چيخما سؤزجوك لر ايله ايليشگي ده اولسا ماركسيزم دوشونجه سي ائكونومي، قات، بورژوازي، پرولتاريا و دئوريم كيمي سؤزجوكلرله اوغراشير. ماركسين يازيلارينا يوروم ياپان بير چوخ دوشونوره گؤره ماركس ائكونوميكال بويوتو تمل آنلاييش نظرده توتودوغو اوزوندن كولتورل ساحه لرده اؤزه لليك له اولوسچولوق اوزره نئت بير سؤيلمي يوخدور. آمجاق ماركسين يازيلاريندان چيخارتديغيميز سونوج ماركسين بو حاقدا بير پارادوكس حاليندا ياشاماسينا دلالت ائدير. ماركس بير ياندان انترناسيوناليسم سؤيلمي ساووناراق ايشچي لرين وطن سيز اولدوقلاريني سؤيله يير ديگر ياندان ايسه ايرلندين ديره نيش حركاتين اونايلاياراق ايشچي لري اؤنجه اولوسال ساواش وئرمه يه چاغيرير!

ماركسين يازيلاري نه قدرده دونياني ائتگي له سه آراديغي توپلوم خيالدان باشقا آيري بير يئرده گرچكلشه بيلمز. ماركس اينسانين عدالت سئورليك دويغوسون تحريك ائده رك بير سيرا دئوريمجي سؤيلملرده بولونور؛ حالبوكي بوتون بو دئوريمجي دويغولار ديكتاتورلوق و فلاكتدن باشقا بير شي اينسانليغا سونماييب دير. باتي نين گليشمه سيرريني آراديغيمز زامان يانليز بر سؤزجويه راستلاشيريق؛ اولوسچولوق. باتي دا ايدئولوژي دن خبر يوخدور. بوتون سيياسال عمللره حؤكم ائدن بير گرچك ليك وارسا اولوسال منافعي قوروماقدير. اولوسون منفعت لري ايجاب ائدرسه، گليشميش بير دشونجه سيستئمي اؤزونو ليبرال تانيملاسادا ماركسيزم سؤيلميندن ده يارارلانير. اولوسچولوق تاريخين اينسانا سوندوغو ان سوموت گرچك ليك دير.



بؤلوم : یازار : اومود ياشام 0 باخیش