احمدبي آغااوغلو و اعتلاي انسان ترك-اومود ياشام

چهارشنبه 11 مرداد 1391

مقدمه

اوايل قرن بيستم ميلادي يادآور دوره اي از تاريخ براي تركان مي باشد كه در آن انديشه ي مردمان سرزمين هاي ترك نشين دچار دگرگوني هايي بس عظيم گشت كه به جرات مي توان از آن دوره با نام رنسانس انديشه در تاريخ ترك ياد كرد. در اين دوره از تاريخ، مردمان ترك زبان بخصوص ترك هاي ساكن در روسيه، آزربايجان و تركيه شاهد ظهور جرياني گشتند كه به ملي گرايي ترك مشهور شد. ملي گرايي ترك در اين زمان به مدد تلاش هاي روشنفكران ترقي خواه ترك به سرعت در ميان توده ي ترك زبان نهادينه گشت و اصول ترقي خواهانه ي جديدي در سير تاريخ انديشه ي تركان وارد نمود. از سردمداران اين جنبش ترقي خواهانه كه خدمات شايان توجهي در راه اعتلاي انديشه ي ملي گرايي ترك انجام داده احمد آغااوغلو مي باشد. در نوشتار حاضر به بررسي زندگاني و انديشه ي اين روشنفكر مشهور تاريخ ترك خواهيم پرداخت.

 



بؤلوم : یازار : اومود ياشام 7 باخیش

علي بي حسين زاده و ملي گرايي ترك-اومود ياشام

شنبه 31 تیر 1391

مقدمه

علي بي حسين زاده از نخستين انديشمندان ترك آزربايجاني است كه به تفكر در باب ناسيوناليزم در آزربايجان و دنياي ترك پرداخته است و آثار گرانبهايي از خود به يادگار گذاشته است. وسعت تفكر علي بي حسين زاده و تاثير او بر ناسيوناليست هاي آزربايجاني به حدي است كه پرچم جمهوري آزربايجان برخاسته از انديشه ي وي مي باشد. اگرچه اين پرچم يادگار حكومت ملي-دموكراتيك آزربايجان به رهبري محمد امين رسولزاده مي باشد، اما به اذعان شخص رسولزاده، وي تحت تاثير انديشه ي علي بي حسين زاده، انديشه ي مساوات گرايي را اين گونه در پرچم جمهوري آزربايجان به تصوير كشيده است. با اين وجود دايره ي تاثير انديشه ي حسين زاده محدود به جغرافياي آزربايجان نمي باشد. بلكه تمامي انديشمندان و ملي گرايان دنياي ترك وامدار مجاهدت هاي اين بزرگمرد تاريخ انديشه ي ترك مي باشند. در نوشتار حاضر به كندوكاو در زندگاني و انديشه ي وي خواهيم پرداخت و تلاش خواهيم كرد كه به گونه اي خلاصه، شمايي كلي از انديشه ي اين بزرگمرد را به تصوير بكشيم.



بؤلوم : یازار : اومود ياشام 0 باخیش

اسماعيل بي قاسپيرالي از منظرگاه انديشه-اومود ياشام

یکشنبه 25 تیر 1391

مقدمه

اسماعيل قاسپيرالي از نخستين انديشمندان ملي گرايي ترك مي باشد كه تفكر اتحاد اقوام ترك زبان را مطرح نمود. وي كه در اواخر قرن هيجدهم ميلادي چشم به جهان گشود از معدود نوابغ دوران خويش بود كه با تسلط وافر به تفكر و انديشه ي در حال تكوين غرب سعي در بومي سازي آن در مشرق زمين افتاد و پيشتاز مباحث مربوط به ناسيوناليسم در دنياي شرق گرديد. قاسپيرالي به راستي كليد تمدن مغرب زمين را در مسئله ي آموزش نوين كه از سيطره ي روحانيون ديني خلاص شده است مي ديد و آن را براي همزبانان خويش راهي اجتناب ناپذير در مسير تكامل بشري مي دانست. اسماعيل قاسپيرالي چنان روشنفكرانه پا به عرصه ي انديشه مي گذاشت كه تفكر حاكم بر مشرق زمين در آن زمان را ياراي همگامي با وي نبود. از اين رو اگرچه انديشه ي وي محركي در بيداري ترك زبانان جهان را سبب شد اما متاسفانه چندان در زمان حيات اين انديشمند در وادي عمل توان ابراز خويش را نيافت. اما پس از مرگ وي ناسيوناليسم ترك با اتكا به اصولي كه اين انديشمند مطرح نمود، راه ترقي و تكامل را درپيش گرفت و سبب تغييراتي بنيادين در طرز حيات ترك زبانان جهان گشت و بسياري از نخبگان ناسيوناليستي كه پس از اسماعيل قاسپيرالي پا به عرصه ي انديشه گذارند هماره وامدار انديشه هاي وي بودند.



بؤلوم : یازار : اومود ياشام 2 باخیش

Xiyabani , Pişevəri və Şəriətmədari ayaqlanmalarına ötəri baxış-umud yaşam

سه شنبه 20 تیر 1391

 özət

güney Azərbaycan toplumu sömürü altda yaşamaqdadır. Seksən ildən çox iran ölkəsinə hakim olan panfarsizm idolojisi bütün ulusal kimlikləri tapdalayaraq fars üstünlüyünün qoruqçusu olubdur. bu arada iranın yarıdan çox nufusunu oluşduran güney Azərbaycan türklər ilə iran türkləri bu çirkin siyastə qurban gedən ilk toplumlardılar. daema bu ölkədə şahlıq quraraq siyasal gücdə olan türklər bugün fələkin tərs baxışı ilə sömürü altda yaşamaqdadırlar. fars sömürgə çiliyi gücə çatandan bəri biran belə göz qırpmadan güney Azərbaycan türklərini asimilə etmək çabasında bulunubdur. istər kültürəl alanda olsun istərsə də ekonomikal alanda , güney Azərbaycan türkləri bir çox sitəm ərə məruz qalıblar. ancaq əski bir tarixə malık olan bu türklər siyasal durumun uyğun olduğu zaman panfarsizmə qarşı baş qaldıraraq öz ulusal kimliklərini qorumağa çalışıblar. bu yazıda güney Azərbaycan milli hərəkəti adı altında tanımlanan xiyabani , pişevəri və şəriətmədari baş qaldırmalarına tarixsəl bir baxışımız olacaqdır.



بؤلوم : یازار : اومود ياشام 0 باخیش

خيياباني، پيشه وري و شريعتمداري آياقلانمالارينا اؤتري باخيش-اومود ياشام

چهارشنبه 31 خرداد 1391

اؤزه ت

گونئي آزربايجان توپلومو سؤمورو آلتدا ياشاماقدادير. هشتاد ايلدن چو ايران اؤلكه سينه حاكيم اولان پان فارسيزم ايدئولوژي سي بوتون اولوسال كيمليك لري تاپدالاياراق فارس اوستونلويونون قوروقچوسو اولوبدور. بو آرادا ايرانين ياريدان چوخ نفوسونو اولوشدوران گونئي آزربايجان توركلر ايله ايران توركلري بو چيركين سيياسته قوربان گئدن ايلك توپلوملارديلار. دائما بو اؤلكه ده شاهليق قوراراق سيياسال گوجده اولان توركلر بوگون فلكين ترس باخيشي ايله سؤمورو آلتدا ياشاماقداديرلار. فارس سؤمورگه چيليگي گوجه چاتاندان بري بيرآن بئله گؤز قيرپمادان گونئي آزربايجان توركلريني آسيميله ائتمك چاباسيندا بولونوبدور. ايستر كولتورل آلاندا اولسون ايسترسه ده ائكونوميكال آلاندا، گونئي آزربايجان توركلري بير چوخ سيتم لره معروض قاليبلار. آنجاق اسكي بير تاريخه ماليك اولان بو توركلر سيياسال دورومون اويغون اولدوغو زامان پان فارسيزمه قارشي باش قالديراراق اؤز اولوسال كيمليك لريني قوروماغا چاليشيبلار. بو يازيدا گونئي آزربايجان ميللي حركتي آدي آلتيندا تانيملانان خيياباني، پيشه وري و شريعتمداري باش قالديرمالارينا تاريخسل بير باخيشيميز اولاجاقدير.



بؤلوم : یازار : اومود ياشام 0 باخیش

فتحعلي خان خويسكي

چهارشنبه 24 خرداد 1391

آيتكين عليزاده

كؤچورن: اومود ياشام

فتحعلي خان خويسكي 1875-جي ايل دئكابرين 7-ده شكي شهرينده آنادان اولموشدور. آتاسي روس اوردوسونون گئنئرال-لئيتئنانتي ايدي. اونلارين اصلي جنوبي آزربايجانين خوي شهريندندير. خوي خاني اولان اولو باباسي جعفرقولو ايران شاهي فتحعلي ايله موحاريبه ده مغلوب اولدوغوندان 20000 نفرليك قوشونو ايله اوچ كيلسه‌يه سيغينميشدي. 1803-1806-جي ايللر روس-ايران موحاريبه لري دؤورونده روس قوشونلارينا قوشولان جعفرقولو خان ايمپئراطور بير آلئكساندر طرفيندن تلطيف ائديلميشدير. او، 22 دئكابر 1806-جي ايل تاريخده شكي خاني تعيين اولونموش و گئنئرال-لئيتئنانت روتبه‌سينه لاييق گؤرولموشدور. جعفرقولو خان 3 سئنتيابر 1814-جو ايل تاريخده وفات ائتديكدن سونرا شكي خانليغيني اونون اوغلو ايسماعيل ايداره ائدير. 1819-جو ايلده ايسماعيلين وفاتيندان سونرا شكي خانليغي لغو ائديلير و روسييانين تركيبينه قاتيلير. بو نسيلدن گؤركملي سركرده‌لر، دؤولت خاديملري و ضياليلار چيخميشدير. بونلاردان بيري ده فتحعلي خان خويسكيدير. او، گنجه كلاسيك گيمنازيياسيني، 1901-جي ايلده ايسه موسكوا اونيوئرسيتئتينين حوقوق فاكولته‌سيني بيتيرميشدير. فتحعلي خان اولجه گنجه‌ده، سونرا سوخومي، باتومي و كوتايسي دايره محكمه‌لرينده موختليف وظيفه‌لرده ايشله‌ميشدير.



بؤلوم : یازار : اومود ياشام 2 باخیش

خاطراتم با استالين از دوران انقلاب-اومود ياشام

پنجشنبه 18 خرداد 1391

محمد امين رسولزاده

مترجم: اومود ياشام

كتاب حاضر حاوي سلسله مقالاتي است كه مرحوم محمد امين رسول زاده در سال 1954 در باب استالين و استالينيزم در تركيه به چاپ رسانده است. در اين كتاب وي به يادآوري خاطرات مربوط به استالين كه در اوايل قرن بيستم و در سير مبارزه با تزاريسم بلاواسطه خود در آن اشتراك داشته پرداخته و در سير ذكر اين خاطرات به تصويردهي شخصيت سياسي استالين، سرگذشت خويش پس از اشغال جمهوري دموكراتيك آذربايجان و ديدار مشهور خود با وي مي پردازد. اين كتاب حاوي مطالب درخور توجهي در باب تفكر اجتماعي حاكم در دوره اي با اهميت از تاريخ آذربايجان و آناتومي استالينيزم مي باشد.



بؤلوم : یازار : اومود ياشام 2 باخیش

انتشار مجموعه مقالات وبلاگ دوشونجه ميز

چهارشنبه 16 فروردین 1391

سه شنبه 15 فروردين 1391- 3 آوريل 2012

اؤيرنجي: مجموعه مقالات وبلاگ دوشونجه ميز كه شامل بير مقالاتي همچون؛ 21 آذر حركاتي و دئموكراسي ايلكه لري، اولوسلاشما سوره جينده ديل اولقوسو، ماركسيزم و اولوسچولوق، اولوسچولوق قوراملارينا اؤتري بير باخيش، گونئي آذربايجان توپلوموندا سيويل توپلوم آنلاييشينا قارشي كولتوره ل اورونلر، كلاسيك توركچولوك و بوگونكو سؤيلم،  گونئي آذربايجان اولوسال دئوينيمي توپلومسال دئوينيم لر آچيسيندان، باتي دا يئنيجيلليگين تاريخسل گليشيمي، پان فارسيزم و سيياسال آلاندا گئري ليك مي باشد بصورت كتاب الكترونيكي در فرمت پي دي اف منتشر گرديد. علاقه مندان مي توانند از طريق لينك زير اقدام به دريافت اين كتاب الكترونيكي نمايند:

آدرس داونلود: http://www.oyrenci.com/pdflist.php

 



بؤلوم : یازار : اومود ياشام 2 باخیش

پان فارسيزم و سيياسال آلاندا گئري ليك-اومود ياشام

جمعه 4 فروردین 1391

گونئي آذربايجان توپلومونون سيياسال گئري ليك ده ياشاماسي دانيلماز بير گرچك ليك دير. بونون تمل نده ني بو اؤلكه يه هشتاد ايلدن چوخ حؤكم سورن پان فارسيزم ايدئولوژي سينه قاييدير. چاغداش دوشونجه نين ايلكه لرينه ضيد اولان بو ايدئولوژي فاشيست كؤكنلي بير سؤيلم دير. فارس راسيست لري ساريندان گوجه چاتان پان فارسيزم بوگونكو گئري ليگين بؤيوك سببي كيمي اورتادادير. سيياسال گئري ليك يا سيياسال گليشمه دئديگيميزده بيرئيلرين سيياسال آلاندا قاتقي دا بولونمالاري دير. پان فارسيزم، توپلومسال قوروملارين سيياسال آلاندا قاتقي دا بولونمالاري اوچون چئشيتلي انگل لر تؤره ده رك چاغداش دئموكراسي نين يئره للشمه سينه قارشي ان اؤنملي نده ندير. ميليتاريزمه سؤيكه نه رك گليشن بو ايدئولوژي هر شي دن اؤنجه ايراندا ياشايان كيمليك لري تاپدالاياراق فارس اوستونلويو آرديندا اولوب چيركين بير ديكتاتور ماهيت داشيماقدادير. سيياسال گليشمه نين آنلامي توپلومسال قوروملارين سيياسال ياشامدا آرتيق اوينام اويناماسي دير. سيياسال گليشمه قوراملاريندا اورتاق مسئله سيياستين اوسسال لاشماغي دير. بوگوشسل و توپلومسال يوروملاردا اوسسال لاشما ايكي يؤندن ايره لي گئده ر؛ بيرئيسل چاپ و توپلومسال آلاندا. كلاسيك قوراملارا گؤره سيياسال گليشمه اؤز اؤزونه گرچكلشمه يه رك توپلومدا ائتگي لي اولان چئشيتلي پارادايم لارلا ايلگي ده دير. بو ياخلاشيملارا گؤره بير توپلوم سيياسال گليشمه يي منيمسه يه بيلمز مگر ائكونوميكال و اكينيمسل يؤنلرده ايره لي له يه. سيمور مارتين ليپست، جيمزكلمن، فيليپ كاترايت، نيدلر و سيمپسون اؤنده رليگينده ياپيلان آراشديرمالار بو ياخلاشيمين اؤنده گئدن ايسم لري دير. بو دوشونورلر سيياسال گليشمه يي ائكونوميكال گليشمه ايله ايلگي ده بيليرلر. يعني بير اولوس ائكونوميكال بويوتدا گليشمه يه نه دك سيياسال گليشمه يي تجربه ائده بيلمز. بو ياخلاشيم 1960- ينجي ايللرين آراشديرمالارين قاپساياراق سيياسال گليشمه قوراملاريندا گله نكسل باخيش اولاراق ده يرلنديريليب گله جك ده ياپيلان آراشديرمالارين آلت ياپيسيني اولوشدورور. بو ياخلاشيمدان سونرا اورتايا قويولان آراشديرمالار دترمينيستي بير باخيشدا بولوندولار.



بؤلوم : یازار : اومود ياشام 2 باخیش

گونئي آذربايجان اولوسال دئوينيمي توپلومسال دئوينيم لر آچيسيندان-اومود ياشام

سه شنبه 16 اسفند 1390

هؤرگوتسل بيچيمده چابا گؤسته رن بوتون اولوسچولاريميزا سونولور

 

باتي دونياسي 1960-ينجي ايللردن بري يئني بيچيمده پروتئست لرين تانيغي اولدو. بو يئني پروتئست گؤسته ريله ريني بيليمجي لر توپلومسال دئوينيم اولاراق آدلانديرديلار. زامان سوره جينده توپلومسال دئوينيم اولاراق آدلانان بو يئني قونو باتي دئموكراسي سي نين آيريلماز پارچاسينا بدل اولدو. 1968-ينجي اولايلاريندان اؤنجه يعني اروپادا اؤيرنجي حركاتي اوز وئرمه دن اؤنجه بيليمجي لر توپلومسال ده ييشيم لري آراشديرديقلاري زامان ايكي اوخولا اؤنم وئريرديلر. ماركسيزم اوخولو و ياپيسال ايشلم. بو اوخوللار بوتون سيياسال و توپلومسال ده ييشيم لري كلاسيك بيچيمده اولاراق گله نكسل سيياسال چاتلار اوزه ريندن آراشديريرديلار. آنجاق 1968-ينجي ايلده اوز وئرن سيياسال اولايلاري آرتيق بو ايكي ياخلاشيملا ده يرلنديرمك اولموردو. بو اوزدن بيليمجي لر يئني آراشديرمالار ياپاركن توپلومسال ده ييشيم لر و سيياسال آلاندا قاتقي دا بولونمالاري يئني ياخلاشيم لارلا يوروملاماغا باشلاديلار. بو يئني ياخلاشيم لاري دؤورد بؤلومده سيرالاماق اولار؛ توپلومسال داورانيش، قايناقلار بيرله شيمي، سيياسال سورج و يئني توپلومسال دئوينيم لر.



بؤلوم : یازار : اومود ياشام 0 باخیش

1 | 2 |